środa, 13 listopada 2013

30 prawd o Tatrach i ich rekordach, czyli Tatry w pigułce...

Na szczytach Tatr, na szczytach Tatr, Na sinej ich krawędzi, Króluje w mgłach świszczący wiatr I ciemne chmury pędzi.

Adam Asnyk


A ot kilka powszechnie znanych prawd o Tatrach:
  • Tatry leżą w Centralnych Karpatach Zachodnich, a ich powierzchnia wynosi 785 km2 (z tego niecałe 23% leży po stronie Polski, pozostała część leży po stronie Słowacji). Tatry są najwyższym pasem w łańcuchu Karpat.
Tatry - widok z lotu ptaka, Źródło: http://www.ws.aplus.pl/foto/tatry/001tatry2.html
  • Łączna długość szlaków po polskiej stronie - Tatr wynosi 275 km (jest to odległość w linii prostej z Katowic do Poznania), a po stronie słowackiej 651 km
Źródło: http://en.infoglobe.cz/tips-for-trips/the-countryside-seen-from-bird-s-view/
  • Najwyższy szczyt całych Tatr to Gerlach, który znajduje się po stronie słowackiej  - 2654 m.n.p.m. Gerlach jest najwyższym szczytem nie tylko Tatr, ale całych Karpat. Na szczycie temperatura roczna waha się w granicach około -6 stopni C. Turyści mogą zdobywać ten szczyt tylko w towarzystwie przewodnika.
Gerlach, Źródło: http://www.e-slovensko.cz/atrakce/1477-gerlachovsky-stit/
  • Najwyższe wzniesienie w Polsce to Rysy 2499 m.n.p.m. Rysy posiadają 3 wierzchołki, z których najwyższy znajduje się po stronie Słowackiej i wynosi 2503 m.n.p.m. Przy idealnej pogodzie ze szczytu można dostrzec oddalony o 90 km Kraków. Szczyty w sezonie (w miesiącach letnich) są mocno oblegane, często by wejść na wierzchołek od strony polskiej trzeba poczekać w dość długiej kolejce. Pierwsze wejście na Rysy miało miejsce 30 lipca 1840 roku - dokonał tego Eduard David Blasy. 
  • Najwyższy szczyt, który w całości leży na terenie Polski to Kozi Wierch 2291 m.n.p.m. Po raz pierwszy drogę na Kozi Wierch (pierwsze odnotowane wejście) pokonał Eugeniusz Janota wraz z Maciejem Sieczką 17 sierpnia 1867r. Jednak przymuje się, iż wielce prawdopodobne jest, iż dużo wcześniej na szczyt wchodzili z Doliny Pięciu Stawów Polskich pasterze i myśliwi. Zimowe zdobycie szczytu notowane jest na 3 kwietnia 1907r. Wejścia tego dokonali Mariusz Zaruski i Józef Borkowski. Było to wejście narciarskie, które w obecnych czasach uważane było za jedno z największych osiągnięć w narciarstwie tatrzańskim. Trasa przez Kozi Wierch granią stanowi część Orlej Perci.
Kozi Wierch, Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Kozi_Wierch_z_Ko%C5%9Bcielca.jpg
  • Najtrudniejszym znakowanym szlakiem w Tatrach jest Orla Perć. Pomysłodawcą budowy Orlej Perci był Franciszek Henryk Nowicki. Przejście całej trasy (od Przełęczy Świnickiej do Krzyżnego) zajmuje około 9h. Na tarsie Orlej Perci zginęło już ponad 100 osób.
  • Największa wysokość względna (pionowa odległość jakiegoś punktu względem drugiego punktu, w górach  najczęściej odległość od dna doliny do szczytu) w polskich Tatrach znajduje się między Rysami, a Morskim Okiem i wynosi 1100 metrów
Źródło: http://przyroda.opracowania.pl/mapa/rodzaje_map/
  • Największym jeziorem Tatr jest Morskie Oko jego wielkość wynosi około 34,93 ha. Wielkość jeziora określona jest mianem "około" co wiąże się z faktem, iż według innych podań wynosi ona 34,54 ha. Niemniej obecnie jest ono uważane za największe jezioro tatrzańskie. W historii bywało bowiem i tak, że Wielki Staw znajdujący się w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, swoją wielkością górował nad Rybim Okiem (nazwa używana zamiennie z Morskim Okiem).
Cudne Morskie Oko...
  • Najgłębszym jeziorem Tatr jest Wielki Staw Polski w Dolinie Pięciu Stawów Polskich, jego głębokość wynosi 79,3 m. Nad północno-zachodnim brzegiem stawu, na wysokości ok. 1725 m znajduje się najstarszy szałas tatrzański (XVII wiek). W maju 1952 r. utonął w Wielkim Stawie niedźwiedź, pod którym załamała się kra (został przez pracowników schroniska wydobyty i znajduje się w Muzeum Tatrzańskim).
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:WielkiStawPolski.jpg
Szczyty graniczne Tatr. 
Źródło: http://www.mapytatr.net/PRODUKTY/MAPY_TAT/TPN/SLICES/tpn_mapa.htm
Na granicy polsko-słowackiej, Czerwone Wierchy :)
  • Najwyższym, a zarazem największym wodospadem polskich Tatr jest Wielka Siklawa, wysokość progu wynosi 64-70 m. Jak wiele miejsc w Tatrach, tak i Wielka Siklawa skrywa swoje tajemnice. Kilka lat temu w wodach tego pięknego wodospadu znaleziono ciało turystki, której przyczyna śmierci do dzisiaj pozostała nieodgadniona. 
Wielka Siklawa
  • Najwyższym wodospadem całych Tatr jest Ciężka Siklawa, jego wysokość sięga 100 m
Ciężka Siklawa Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Ciezka_Siklawa.jpg
  • Największą doliną w polskich Tatrach jest Dolina Chochołowska, której obszar wynosi 35 km2. Doliną tą przechadzał się Papież Jan Paweł II, który miał w niej swoje szczególne umiłowanie - na jego cześć w dolinie powstał szlak papieski, który podąża w kierunku Doliny Jarząbczej. W Dolinie Chochołowskiej kręcone były między innymi sceny kuligu do filmu "Potop", Jerzego Hoffmana oraz sceny do serialu "Janosik", Jerzego Passendorfera.
Dolina Chochołowska - najdłuższa i największa dolina w Tatrach Polskich
  • Najdłuższą doliną w całych Tatrach jest dolna leżąca po stronie słowackiej - Ticha (Cicha) Dolina, która ma 17 km długości
Źródło: http://www.panoramio.com/photo/38747881
Jaskinia Cień Księżyca, Źródło: http://www.planetagor.pl/articles/entry/Jaskinia-Cie
Jaskinia Wieka Śnieżna, Źródło: http://student.agh.edu.pl/~kobus/jaskinie%20Polskie.html
  • Najdłuższa jaskinia Tatr polskich to Wielka Śnieżna - 23,7 km
Wielka Śnieżna, Źródło: http://espeleobloc.blogspot.co.uk/2010_10_10_archive.html
Kazalnica Mięguszowicka, Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Czarny_Staw,_Kazalnica.jpg
  • Najwyżej położonym jeziorem w polskich Tatrach oraz w całej Polsce jest Zadni Mnichowy Stawek, który leży na wysokości 2070 m.
Zadni Mnichowy Stawek, Źródło: http://kazeku.republika.pl/litera/ostatnie9.html
  • Najwyżej położonym stawem w Tatrach jest Modre Pleso, które leży na wysokości 2192 m.n.p.m

Modre Pleso, Źródło: http://www.panoramio.com/photo/30549982
  • Najwyżej położona przełęcz w Tatrach przez którą przebiega szlak turystyczny to Lodowa Przełęcz, która znajduje się na wysokości 2372 m.n.p.m
Lodowa Przełęcz, Źródło: http://www.przewodnik.e-wyjazd.pl/miejsce/lodowa-przelecz,G4GY.html
  • Najwyżej położona przełęcz w polskich Tatrach to Przełęcz pod Rysami, znajduje się na wysokości 2365 m.n.p.m, na przełęcz nie prowadzi żaden szlak turystyczny, dostępna tylko dla taterników
Przełęcz pod Rysami, Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Nizniezmoka.jpg
  • Rekordowa pokrywa śnieżna o grubości 3,55 m została odnotowana na Kasprowym Wierchu w kwietniu 1996 roku.
Kasprowy Wierch - na szczycie w sezonie narciarskim.
  • Najwyżej położone schronisko w Tatrach to Chata pod Rysami, leży na wysokości 2250 m.n.p.m. Schronisko to jest również najmłodszym schroniskiem w Tatrach.
Chata pod Rysami, Źródło: http://www.chatapodrysmi.com/?lang=pl
  • Najstarsze schronisko w polskich Tatrach to stare schronisko w Morskim Oku (rok budowy 1836), które znajduje się zaraz obok nowego schroniska. Obecnie pełni ono funkcję noclegowni, zwane jest również wozownią. 
"Wozownia", czyli stare schronisko w Morskim Oku, Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Morskie_Oko,_stare_schronisko.jpg
  • Najbardziej tragiczny wypadek w polskich Tatrach miał miejsce 28 stycznia 2003 roku, kiedy to w lawinie zginęło 8 turystów udających się na Rysy.
  • Za najbardziej zagadkowy przypadek tragedii w Tatrach uznawana jest tzw. "Tragedia Kaszniców" nad Żabim Stawem Jaworowym.
Żabi Staw Jaworowy, Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Zabi_Staw_Jaworowy.jpg
Beata Łaska z Kościeleckich - przodowniczka rekreacyjnych wycieczek tatrzańskich...
  • Tatry to jedyne w Polsce miejsce życia świstaka. Obecnie świstak objęty jest ścisłą ochroną i pomaga góralom w ustalaniu pór roku. Dzień, w którym gryzoń budzi się ze snu zimowego, uważany jest na Podhalu za pierwszy dzień prawdziwej wiosny, natomiast dzień, w którym ostatni świstak idzie spać – za pierwszy dzień prawdziwej zimy.
Świstak w swoim naturalnym środowisku.
Jeżeli znacie jakieś tatrzańskie ciekawostki to podzielcie się nimi w komentarzach :)

a&s

>